Prawo do „rozłączenia się” po pracy

Narzędzia cyfrowe dają pracodawcom i pracownikom większe możliwości zwiększenia wydajności i elastyczności, ale stworzyły kulturę ciągłej dostępności, w której łatwo się skontaktować z pracownikami w dowolnym miejscu i czasie, w tym poza godzinami pracy. Technologia umożliwiła pracę zdalną, która stała się powszechna z powodu koronawirusa i środków walki z pandemią.

Praca zdalna zaburza granice między sferą zawodową a prywatną. Chociaż praca zdalna uratowała miejsca pracy i umożliwiła wielu firmom przetrwanie kryzysu wywołanego przez koronawirusa, zatarła również różnice między czasem dla siebie i czasem pracy – wiele osób pracuje poza zwyczajowymi godzinami pracy, co źle wpływa na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.

Ciągła dostępność może odbić się na zdrowiu. Nieustanna praca może mieć konsekwencje zdrowotne, ponieważ odpoczynek jest niezbędny dla dobrego samopoczucia. Zbyt długie siedzenie przed ekranem i zbyt długa praca źle wpływa na koncentrację, powoduje przeciążenie poznawcze i emocjonalne oraz może prowadzić do bólów głowy, zmęczenia oczu, ogólnego zmęczenia, niepokoju, wypalenia lub niedoborów snu. Ponadto statyczna pozycja i powtarzalne ruchy mogą powodować napięcie mięśni i zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, szczególnie w środowiskach pracy, które nie spełniają norm ergonomicznych.

Ponad 300 millonów osób na całym świecie cierpi na depresję i zaburzenia psychiczne związane z pracą.

Federalna Minister Pracy Filomena Tassi jest zdania, że pandemia Covid-19 uwydatniła potrzebę umożliwienia pracownikom unikania służbowych emaili i SMS-ów, ponieważ zacierają się granice między życiem domowym a zawodowym.

Pomysł znany jako prawo do rozłączenia się – „the right to disconnect”, pojawił się jako proponowany dodatek do federalnego kodeksu pracy w Kanadzie prawie trzy lata temu.

Rządy w Kanadzie i w świecie przyglądają się bliżej koncepcji prawa do rozłączenia się po tym jak Francja przyjęła w 2016 roku legislację dającą pracownikom prawo do wyłączania elektronicznych urządzeń roboczych poza godzinami pracy z obawy, że pracownicy wykonują bezpłatnie nadgodziny oraz są doprowadzani do stanu wypalenia.

Minister Pracy Tassi wskazuje na pandemię jako powód, dla którego prawo do rozłączenia się stało się większym priorytetem rządu. Obecnie liczba osób pracujących z domu w Kanadzie wynosi około 5 milionów, z czego rzekomo 2.9 miliony robi to tylko tymczasowo z powodu Covid-19.

Oczekuje się, że specjalny komitet, który po raz pierwszy zebrał się w październiku ub. Roku przedstawi zalecenia w tym temacie Minister Tassi jeszcze tej wiosny.

Kanadyjski Kodeks Pracy – Canada Labour Code obecnie w sytuacji kiedy pracownik decyduje się odpowiadać na emaile dotyczące pracy w nocy lub w weekendy stanowi, że ten czas nie jest godzinami pracy.

Według rządu od 2015 roku około jednej piątej regulowanych federalnie miejsc pracy w sektorze prywatnym, np. w bankach, stosuje politykę ograniczającą używanie smartfonów do celów służbowych poza normalnymi godzinami pracy.

Ze wstępnych informacji dostarczonych Mininister Tassi wynika, że osoby z miejscami pracy od 9-tej do 5-tej, które oficjalnie nie pracują po godzinach pracy, mogą być największymi beneficjentami nowego prawa do rozłączenia się od pracy.

A jak to jest w innych jurysdykcjach?

W Uni Europejskiej Parlament obecnie pracuje nad podstawowym prawem pracowników do rozłączenia się od pracy i niedostępności poza granicami pracy. 37% pracowników w UE zaczęło pracować z domu w trakcie lockdownu. 27% osób pracujących z domu pracuje również podczas czasu wolnego.

Ogólnoeuropejska dyrektywa określająca maksymalny czas pracy i minimalny czas odpoczynku stanowi, że w tygodniu wolno pracować maksymalnie 48 godzin, pracownikowi należy się minimum 11 nieprzerwanych godzin odpoczynku w ciągu doby i co najmniej 4 tygodnie płatnego urlopu w ciągu roku.

Wiele wskazuje na to, że Kanada pracuje nad podobną legislacją w tym samym czasie co Unia Europejska. W jakim stopniu będzie ona jednak zbliżona do europejskiej, przekonamy się prawdopodobnie jeszcze tej wiosny.

Tutaj możesz dowiedzieć się więcej o Kanadyjskim Kodeksie Pracy – Canada Labour Code:
https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/L-2/

Tutaj możesz dowiedzieć się więcej o Dyrektywie Warunków Pracy i Czasu Pracy w Unii Europejskiej:
https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=706&langId=en&intPageId=205